بیش از ۵۳۰۰ سال پیش، تمدنی در امتداد جلگه های سرسبز رودخانه سند در شمال غربی هند و پاکستان امروزی ظهور کرد. ساکنان آن که عمدتاً کشاورزان و بازرگانان بودند، در شهرهایی از آجر پخته زندگی می کردند. و آن را به یکی از اولین تمدنهای شهری جهان تبدیل کردند. اما در حدود ۲۵۰۰سال پیش از میلاد، ساکنان از شهرهای بزرگ مانند هارپا و موهنجو دارو با جمعیت تخمینی ۸۰ هزار نفر جمعیت به مناطق دور و نزدیک مهاجرت کردند. و به روستاهای کوچکتر در کوهپایه هیمالیا پراکنده شدند. سرانجام تمدن دره سند به نابودی انجامید.
تمدن سند کتبه ها و اماکن باستان شناسی زیادی را به جای گذاشته است که قرن ها ذهن محققان را به خود مشغول کرده. و بسیاری از آنها حاوی یک خط اسرارآمیز است که هنوز هیچ کس قادر به خواندن آن نشده است. همانطور که رجینا سینرا برای نشریه مای مادرن مت می نویسد: «دلیل ناپدید شدن آن تمدن مثل یک راز باقی مانده است. درست مانند قوانین و باورهایشان که در پس پرده زبان آنها که هنوز رمزگشایی نشده است پنهان مانده اند».
معمای سند
وزیر ارشد دولت تامیل نادو، به هندوستان تایمز گفت: «ما نتوانستیم سیستم نوشتاری دره سند که زمانی شکوفا بوده را به وضوح درک کنیم. به رغم تلاش های متعدد باستان شناسان و کارشناسان، در صد سال گذشته به این معما پاسخ داده نشده است. من جایزه نقدی یک میلیون دلار را به افراد یا سازمانهایی اعلام می کنم که این خط را به رضایت کارشناسان باستان شناسی رمزگشایی کنند».
به گفته مین چن از نشریه آرتنت خط نوشته های دره سند به ویژه گیج کننده اند. زیرا عبارت ها کوتاه اند و معمولاً از حدود پنج نماد پشت سرهم تشکیل می شوند. عدم وجود یک کتیبه دوزبانه مانند سنگ روزتا در میان خط نوشته ها، دشواری کار را دوچندان می کند.
راجش پی ان رائو، دانشمند کامپیوتر در دانشگاه واشنگتن که در حال مطالعه کتیبه های سند است، بی‌بی‌سی نیوز می‌گوید که او هر هفته ایمیل هایی از علاقه‌مندانی دریافت می‌کند که ادعا می‌کنند آنها در رمزگشایی موفق شده اند و پرونده دیگر بسته شده است.
بیشتر بخوانید:
حوروس از قدیمی ترین خدایان باستان
محققانی مانند رائو به طور فزاینده ای به علم کامپیوتر و ابزارهای یادگیری ماشین روی آورده اند تا الگوهایی را در ترتیب این نشانه ها و نمادها شناسایی کنند. به عنوان مثال، نیشا یاداو، دانشمند رایانه در موسسه تحقیقات بنیادی تاتا در بمبئی، با استفاده از یک مجموعه داده از نمادهای تمدن سند، مشخص کرد که ۶۷ نماد حدود ۸۰ درصد از خط نوشته شده را تشکیل می دهند.
یاداو به بی‌بی‌سی نیوز می‌گوید: «ما هنوز نمی‌دانیم که آیا نشانه‌ها کلمات کامل هستند یا بخشی از کلمات یا بخشی از جملات‌ها هستند. اما درک ما این است که کتبه ها ساختار یافته اند و منطق اساسی در نوشتن آن ها وجود دارد».
