حورس یا حاروئریس که در مصر باستان به نام‌های حرو، حار، حر یا حور نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین خدایان مصر باستان است. که وظایف بسیاری، به ویژه به عنوان خدای پادشاهی، شفا، محافظت، خورشید و آسمان انجام می‌دهد. او حداقل از اواخر مصر ما قبل تاریخ تا پادشاهی بطلمیوسی و مصر روم پرستش می شد.
حوروس نامی است که به شکل های مختلف برای بسیاری از خدایان مصری به کار برده می‌شود که در مصر باستان پرستش می‌شدند. و معروفترین آن خدایان است که پس از مرگ پدرش ایزیس انتقام وی را گرفت.
حوروس تلفظ نام لاتینی است که از هوروس یونانی و حار مصری گرفته شده است. او خدای عقاب نما یا خدای شاهین سر است که در یونان با آپولون یک خدا پنداشته میشد. حوروس همان است که در مصری حر تلفظ می‌شده و احتمالاً به معنای «رفیع» یا «دور دست» است. این نام اولین بار حدود ۳٬۰۰۰ سال قبل از میلاد در کتیبه‌های مصری دیده شده.
اشکال مختلفی از حوروس در تاریخ ثبت شده و مصر شناسان با آنها به عنوان خدایان متمایز برخورد می کنند. این اشکال مختلف ممکن است جلوه‌های متفاوتی از یک خدای چندلایه باشند که در آن ویژگی‌ها یا روابط ترکیبی خاص بیان می‌شود. نه لزوماً در تقابل، بلکه مکمل یکدیگر، مطابق با نحوه نگاه مصریان باستان به جنبه‌های چندگانه واقعیت. او اغلب به عنوان یک شاهین یا به عنوان مردی با سر شاهین به تصویر کشیده می شد.
به گفته کلادیوس آئلیانوس مؤلف رومی قرن دوم میلادی، مصریان در زبان خود خدای آپولو را «حوروس» می نامیدند. با این حال، پلوتارک، فیلسوف یونانی با تشریح بیشتر همان روایتی که یونانیان گزارش کرده‌اند، تصریح کرد که «حوروس» که مصریان او را با آپولون یونانی برابر می‌دانستند، در واقع «هوروس بزرگ» است.
حوروس و فرعون
فرعون با بسیاری از خدایان خاص مرتبط بود. او مستقیماً با حوروس که نماینده خود پادشاهی بود و به عنوان محافظ فرعون تلقی میشد، شناسایی میشد، و او را پسر رع می‌دانستند که همان‌طور که فرعون بر جامعه حکومت می‌کرد و نظم می‌داد، طبیعت را اداره و تنظیم می‌کرد.
متون هرم (حدود ۲۴۰۰ تا ۲۳۰۰ قبل از میلاد) ماهیت فرعون را با شخصیت های مختلف به عنوان حوروس و اوزیریس توصیف می کنند. فرعون به عنوان حوروس در زندگی به فرعون اوزیریس ایزد جهان زیرزمینی و زندگی پس از مرگ تبدیل شد. جایی که او با دیگر خدایان متحد شد و تجسم های جدید حوروس در قالب فرعون های جدید جانشین فرعون مرده روی زمین شد.
اصل و نسب حوروس، محصول نهایی اتحاد بین فرزندان آتوم، خدای اولیه و کهن مصر که همه چیز از او بوجود آمد میتواند قدرت فرعون را توصیف و توجیه کند. خدایان تولید شده توسط آتوم همگی نماینده نیروهای کیهانی و زمینی در زندگی مصر بودند. با شناسایی حوروس به عنوان فرزندان این نیروها، سپس شناسایی او با خود آتوم و در نهایت شناسایی فرعون با حوروس، فرعون از نظر الهیاتی بر تمام جهان تسلط داشت.
از آنجا که حوروس آسمان است، او را حاوی خورشید و ماه نیز می دانستند. مصریان بر این باور بودند که خورشید چشم راست و ماه چشم چپ اوست و هنگامی که او که یک شاهین است آسمان را طی کرد ماه و خورشید به حرکت در آمدند.
چشم حوروس در مصر باستان نماد حفاظت و قدرت سلطنتی در برابر خدایان است. این نماد بر روی تصاویر مادر حوروس، ایسیس و دیگر خدایان مرتبط با او دیده می شود.
حوروس و موسی
آنطور که در تورات آمده است، زمانی که موسی متولد شد مادرش او را از ترس فرعون که قصد کشتار نوزادهای اسرائیلی را داشت در سبدی قرار داد و مخفیانه به رودخانه سپرد. این همان داستانی است که در تولد حوروس دیده می‌شود که مادرش او را در نیزارها پنهان کرد تا از «ست» عمویش که قصد جان او را داشت دور بماند. این الگو در داستان تولد شخصیت‌های مختلفی به کار رفته‌است. تولد کوروش بزرگ، گیلگمش و سارگن بزرگ هم با همین الگو گفته شده‌اند.
به هر صورت حوروس همان خدایی است که مانند آپولون خدای یونانی در شکل‌ها و نماد
های مختلف مشابه داشته و بر دیگر ادیان و اعتقادات تأثیر گذاشته است.
بیشتر بخوانید:
