فلسفه اخلاقی کانتی

فیلسوف آلمانی، ایمانوئل کانت (1804-1724 Immanuel Kant,) در عصر روشنگری در اروپا نظریه اخلاقی وظیفه گرایی را تدوین نمود که بعداً به اخلاق کانتی معروف شد. این نظریه که بر مبنای عقل گرایی استوار است از تلفیق تجربه گرایی و خرد گرایی که از اندیشه های چیره نیمه نخستین قرن نوزدهم در ارو پا بوده سرچشمه می گیرد.

از دیدگاه کانت این امر مطلق است که محور اخلاقیات در افراد است و این اراده نیک است که ذاتاً خوب است و عملی که فقط بر آمده از احساس وظیفه به قانون اخلاقسیت میتواند خوب تلقی شود. امرمطلق، درباره همه افراد صرف نظر از منافع و خواست هایشان صدق می کند و یک عمل وقتی مجاز است که بتوان آنرا بدون اینکه تناقضی پیش آید برای همه افراد جامعه بکار برد. وی اسرار داشت که هرگز نباید با دیگران برای رسیدن به یک هدف به عنوان وسیله رفتار کرد و این انسانیت است که باید همیشه هدف واقعی باشد.

کانت وظایفی مثل دروغ نگفتن و صادق بودن در تمام اوقات را الزامی میدانست و آنها را به عنوان وظیفه ای کامل می انگانشت. درحالیکه وظایف ناقص مثل کمک های خیریه را برحسب زمان ومکان خاص انعطاف پذیر می دانست. در فلسفه اخلاقی کانت عقلانیتی که به اخلاق و اراده نیک بپردازد ضروریست، وی عقل گرایی را بر تجربه گرایی ترجیح میداد. او گمان داشت که اخلاق مبتنی بر دانش است و نه امیال انسانی.