برخورد صاعقه با انسان ها رخدادی نادر، آسیب برانگیز و در بسیاری موارد مرگبار است. برای یک گونه درخت گرمسیری اما گاهی اوقات برخورد صاعقه مفید هم هست. بر اساس یک پژوهش جدید که در مجله «نیو فایتولوژی» منتشر شده است، درختان آلمندرو یافت شده در جنگل های پاناما می توانند با شوک الکتریکی ناشی از صاعقه ها تقویت شوند و حتی ممکن است مانند برقگیر میله ای عمل کنند.
ایوان گورا، یک بوم شناس جنگل در موسسه مطالعات اکوسیستم کری، زمانی به تأثیر رعد و برق بر درختان آلمندرو علاقمند شد که متوجه شد آنها از اصابت صاعقه جان سالم به در می برند و آسیب کمی متحمل می شوند. گورا و همکارانش در جزیره بارو کلرادو در پاناما ۹۳ درخت را که مورد اصابت رعد و برق قرار گرفته بودند را مطالعه کردند. آنها از مجموعه ای از ابزارهای تعیین محل اصابت صاعقه استفاده کردند تا مشخص کنند که صاعقه با کدام درخت برخورد کرده است. محققان در بین سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ دو تا شش سال پس از برخورد صاعقه با درختان، وضعیت آنها را ارزیابی کردند. از میان گونه های موجود، ۹ درخت از گونه آلمندرو بودند و به نظر می رسید که همه آنها عملکرد بسیار بهتری نسبت به همتایان خود داشتند.
درخت آلمندرو
در عرض دو سال پس از اصابت صاعقه، ۶۴ درصد از درختان کاملا خشک شدند. اما در این میان، درختان آلمندرو برومندتر شدند. آلمندروها با انتقال جریان برق از شاخه ها، برگ ها و هوای اطراف خود به درختان مجاور باعث آسیب دیدن آن ها می شوند. بدین وسیله فضا و منابع مورد استفاده درختان مجاور را نیز از آن خود می کنند. در واقع، این مطالعه نشان داد که درختانی که در نزدیکی یک درخت بزرگ آلمندرو زندگی می کنند، ۴۸ درصد بیشتر از درختانی که در نزدیکی گونه های دیگر زندگی می کنند، در اثر رعد و برق می میرند. در واقع هر گیاهی که در نزدیکی درخت آلمندرو باشد اساساً دچار برق گرفتگی می شود.
شوک رعد و برق همچنین ۷۸ درصد انگل های گیاهی چسبیده به درخت آلمندروس را از بین میبرد. رشد زیاد این انگل ها اغلب مانع رسیدن نور کافی به برگ های درختان می شوند. که در نتیجه برخورد رعد و برق از بین میروند. ایوان گورا می گوید: « بدون این مزایا درختان آلمندرو به مدت طولانی عمر نخواهند کرد».
بیشتر بخوانید:
درختان آلمندرو یکی از گونه‌های اصلی جنگل‌های استوایی آمریکای مرکزی محسوب می‌شوند. بیش از ۱۰۰ گونه جانوری در طول فصل خشک از میوه آنها تغذیه می کنند. این درختان تا ارتفاع ۵۰ متر رشد می کنند، تاج پهن و ارتفاع غیرمعمول آن ها نسبت به درختان مجاور، آنها را تا ۶۸ درصد بیشتر از درختان مشابه در معرض برخورد صاعقه قرار می دهد. مقاومت الکتریکی این درختان ممکن است از رطوبت چوب آنها ناشی شود.
این تحقیق جدید، دیدگاه عمومی در مورد رعد و برق به عنوان یک نیروی مخرب را به چالش می کشد.
