توهم زدگی به معنای داشتن درک یا باوری غیرواقعی از واقعیت است. بعضی از مردم از روی نادانی دچار توهم میشوند. نادانی چشم های آنها را بر حقیقت میبندد. تنها افراد نادان نیستند که دچار توهم میشوند، متاسفانه توهم زدگی در افراد باهوش نیز بسیار دیده میشود.
نتیجه یک پژوهش روانشناسی علوم رفتاری نشان میدهد که هوش و سواد علمی افراد را در برابر تعصبات و پیش داوری ها مصون نمی کند. بلکه بطور غیر منتظره ای افراد با هوش و استدلال گر گاهی بیشتر از دیگران دچار تعصبات شناختی میشوند، بویژه زمانی که موضوعات به باورهای سیاسی، مذهبی و ایدئولوژیک مربوط باشد. طبیعتا افراد باهوش در این زمینه بهتر عمل میکنند چون استدلال های خودشان را پیچیده تر برای توجیه باورهای نهادینه خود مطرح میکنند. هوش بالا، به جای کاهش تعصبات ذهنی، گاهی اوقات ابزار پیچیده‌ای برای توجیه دیدگاه‌های نادرست فراهم می‌کند.
استیو جابز
برای مثال میتوان به زندگی استیو جابز اشاره کرد. او که از سرطان لوز المعده رنج میبرد، به توصیه پزشکان که معتقد بودند سریعا باید جراحی شود عمل نکرد. وئ در کمال ناباوری سراغ گزینه‌های درمان شرقی رفت. او به مدت ۹ ماه تلاش کرد بیماری‌اش را ازطریق رژیم سبزیجات، طب سوزنی، گیاهان دارویی، پاک سازی روده و سایر روش‌هایی که در اینترنت پیدا کرده بود، درمان کند. متاسفانه او درمان نشد و در نهایت سرطان جان او را گرفت. توهم زدگی نه تنها محصول هوش بالا است بلکه می‌تواند نشانه‌ای از عدم تعقل و یا حتی فاصله داشتن از عقلانیت باشد.
بیشتر بخوانید:
خلاصه کتاب پدر پولدار، پدر فقیر
در واقع برخورداری از هوش و دانش فراوان در یک حوزه تضمین کننده داشتن هوش و دانش در حوزه های دیگر نیست. متاسفانه وقتی شخص در یک حوزه نابغه است دچار خود بزرگ بینی و اعتماد به نفس کاذب میشوند. این امر باعث میشود که دچار توهم زدگی شود و تصمیمات نادرست بگیرد. در نهایت، یکی از راه‌های جلوگیری از این نوع توهم زدگی، تقویت مهارت‌های خودآگاهی و خود انتقادی است. افراد باهوش باید به خود یادآوری کنند که در هیچ شرایطی نمی‌توانند از دریافت بازخوردهای سازنده و شواهد مخالف غافل شوند.
