اختراع آتش یا به عبارتی دیگر چیرگی انسان بر آتش، از مهمترین اکتشافات تاریخ و تحولی سرنوشت ساز در مسیر فرگشت بشر بوده است. آتش، علاوه بر فراهم کردن امکان پخت و پز و گسترش زیستگاه انسان از مناطق گرمسیری به نواحی معتدل و سردسیری، همچنین شرایط لازم برای ساخت ابزارهای پیشرفته تر را تسهیل کرد. برای مثال اجزای یکی از ابزارهای بنیادین تاریخ بشر، یعنی نیزه سنگی، ممکن است در ابتدا با استفاده از قطران (تار یا قیر) به هم وصل شده باشند. در حالی که مبدا زمانی تولید قطران تا حد زیادی به صورت یک معما باقی مانده است. دانشمندان اکنون یک آتشگاه ۶۵ هزار ساله را کشف کرده اند. که به نظر می رسد به عنوان یک کارگاه کوچک تولید قطران عمل کرده باشد.
یک تحقیق جدید که در ماه نوامبر در نشریه «ساینس دایرکت» منتشر شد، این تئوری را مطرح می کند که از این آتشگاه که در جبل الطارق در شبه جزیره ایبری یافت شده برای تولید تار استفاده می شده است. اگر این نتیجه گیری صحیح باشد، همچنین اولین شواهد استفاده از گل سنگ رز برای تولید قطران را هم به دست می دهد.
ساختار تخصصی
دانشمندان قبلاً می‌دانستند که نئاندرتال‌ها با استفاده از مواد دیگری مانند اخرا و مواد چسبنده طبیعی چسب می‌ساختند تا نوک های سنگی را روی دسته های چوبی استوار کنند و نیزه بسازند. محققان در این مطالعه می نویسند که آتشگاه مکشوف در جبل الطارق نشان دهنده وجود یک «ساختار تخصصی» برای استفاده از آتش به منظور تولید قطران بوده. یا به عبارتی دیگر یک کارگاه تولید قطران و چسب بوده است.
این آتشگاه ماقبل تاریخ در بخشی به نام ونگارد از مجموعه غارهای گورهام، که اکنون از طرف یونسکو جزو میراث جهانی شناخته می شود در جبل الطارق واقع است. این محدوده به خاطر یافته های غنی از تاریخ نئاندرتال‌ها، از جمله ابزارها و غار نگاره ها، شهرت یافته است. تحقیقات ونگارد از چهارده سال پیش آغاز شد. از آن زمان تاکنون، دانشمندان چندین بار یافته های جدید خود را منتشر کرده اند.
تجزیه و تحلیل شیمیایی محتویات اجاق، آثار موم از سوخت برگ گیاهان را نشان داد. که گویای استفاده کنترل شده از آتش و احتمالاً تولید قطران است. این تیم همچنین گوانو یا مدفوع خفاش و پرنده را در آتشگاه پیدا کردند. آنها می گویند نئاندرتال ها از ترکیبی از ماسه و گوانو برای پوشاندن مواد گیاهی استفاده می کردند. که به آنها امکان می داد مواد گیاهی را بدون سوزاندن، داغ کنند.
بیشتربخوانید:
در دو سمت مخالف اجاق، محققان یک جفت شیار مستقیم در زمین پیدا کردند. جایی که حدس زده می شود برای جدا کردن برگ‌های داغ از درون اجاق حفر کرده باشند. جدا کردن قطران از برگ هایی که سرد می شوند بسیار سخت تر است. بنابراین، دو نئاندرتال باید فوری و همزمان، از هر دو سو برگ ها را از اجاق خارج می کردند.
