دریاچه هامون که با نام تالاب بین‌المللی هامون معروف است، یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های ایران محسوب می‌شود. عمق دریاچه هامون بین ۱ تا ۷ متر است و با توجه به میزان بارندگی در هر فصلی تغییر می‌کند. تالاب هامون هیرمند، از لحاظ مساحت بعد از دریای خزر و دریاچه ارومیه، در رتبه سوم قرار دارد. این تالاب به قدری برای اکوسیستم و محیط زیست کره زمین حائزاهمیت است که توسط یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره ثبت شده است.
تالاب هامون زاهدان در گذشته با اسم‌های دریاچه سیستان و دریاچه زَرَنگ هم شناخته می‌شد. در شاهنامه فردوسی از تالاب هامون با عنوان دریاچه زره نام برده شده است. همچنین، در اوستا این دریاچه با اسم کانس اویا و کَنسو و در پهلوی کیانس یا کیانسه آمده است. تالاب هامون سیستان از به هم رسیدن چند رود مهم ایجاد می‌شود؛ به همین دلیل شرایط آبوهوایی و میزان بارندگی تاثیر مستقیم بر میزان آب و مساحت این دریاچه دارد. رودخانه هیرمند، خاش رود، فراه، هاروت رود، شور رود، رود حسین‌آباد و رود نهبندان به دریاچه هامون هیرمند می‌ریزند. رود هیرمند اصلی‌ترین رود در حوضه آبریز تالاب هامون سیستان است که از رشته کوه هندوکش افغانستان و ارتفاعات کوه‌های بابا در غرب کابل سرچشمه می‌گیرد.
تالاب یا دریا
در گذشته سیستان و بلوچستان درگیر کم‌آبی و مشکلات حقابه نبوده و هامون به خاطر وسعت زیاد و پرآب بودن با عنوان دریای آب شیرین شناخته می‌شد. در گذشته به خاطر وجود حجم زیادی از آب به این تالاب «دریا» می‌گفتند و مثل امروز درگیر بحران بی‌آبی نبود.
از زمان جدایی افغانستان از خاک ایران در سال ۱۸۵۷ میلادی، حقابه رودخانه هیرمند مهم‌ترین موضوع مورد بحث، بین ایران و افغانستان است . همچنین، تغییرات آبوهوایی و استفاده نادرست از آب هامون، رفته‌رفته باعث کم شدن حجم آب و خشک شدن بخش‌های زیادی از دریاچه شده است. در نتیجه دریای هامون دیروز تبدیل به تالاب هامون امروز با بخش‌های مختلفی از دریاچه‌ها و تالاب‌ها شده است. متاسفانه تالاب هامون مدتی است که خشک شده است که باعث مشکلات زیادی شده است. از جمله بیکاری عده زیادی از مردم محلی و کاهش کیفیت هوا و افزایش ریز گردها در شهر های اطراف این تالاب.
بیشتر بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید