یک تحقیق جدید نشان می دهد که سلول‌های بنیادی انسان در فضا بسیار سریع‌تر پیر می‌شوند. پیری زودرس سلول های بنیادین در فضا یک چالش بیولوژیک بزرگ در برابر سفرهای آینده و طولانی فضانوردان در منظومه شمسی به شمار می رود.
دانشمندان از هوش مصنوعی برای ردیابی تغییرات سلول‌های بنیادی ارسال شده توسط ماموریت‌های تدارکاتی اسپیس اکس به ایستگاه فضایی بین‌المللی استفاده کردند. طبق بیانیه‌ای که توسط محققان منتشر شده است، سلول‌های بنیادی در فضا بخشی از توانایی خود را برای تولید سلول‌های جدید از دست دادند. بیشتر در معرض آسیب دی ان ای قرار گرفتند و سریع‌تر پیر شدند.
تشعشعات کیهانی
یافته‌های این تحقیق که در مجله «استم سل» منتشر شده است بر اساس تحقیقات قبلی است. که چالش‌های قرار دادن افراد در فضا برای مدت طولانی را بررسی می‌کند. چیزی که بشریت اگر بخواهد در سیارات دیگری مانند مریخ زندگی کند، باید بر آن غلبه کند.
کاتریونا جیمیسون، مدیر موسسه سلول‌های بنیادی سنفورد و استاد پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو و یکی از نویسندگان این مطالعه می گوید : «فضا، آزمون نهایی استرس برای بدن انسان است. این یافته‌ها بسیار مهم هستند. زیرا نشان می‌دهند که عوامل استرس‌زای فضا مانند ریزگرانش و تشعشعات کهکشانی کیهانی می‌توانند پیری مولکولی سلول‌های بنیادی خون را تسریع کنند.»
بدن انسان قابلیت دوام طولانی در محیط ناسازگار و خصمانه فضا را ندارد و در معرض مخاطرات محیطی کاملاً متفاوتی قرار دارد. دو عامل آسیب زا، بی‌وزنی تقریباً کامل ناشی از ریزگرانش و تشعشعات کیهانی، یا همان ذرات ریز و زیر اتمی که در فضا حرکت می‌کنند، هستند.
پژوهش های قبلی نشان داده‌اند که انسان‌ها انواع اثرات نامطلوب سلامتی را در فضا تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، یک تحقیق در سال ۲۰۲۲ نشان داد که فضانوردان پس از گذراندن بیش از شش ماه در مدار، دهه‌ها از تحلیل استخوان رنج می‌برند. دانشمندان حتی اظهار داشته‌اند که استعمار مریخ ممکن است مستلزم برخی تغییرات ژنتیکی باشد. تا اطمینان حاصل شود که بدن ما با زندگی دور از کره زمین کنار می‌آید.
تغییرات سلولی
دانشمندان با استفاده از ابزارهای تصویربرداری مبتنی بر هوش مصنوعی برای نظارت بر فعالیت سلول، متوجه شدند که فرآیند تغییرات سلولی در نمونه‌های فضایی مشابه تغییرات مشاهده شده در پیری طبیعی سلول‌ها در روی زمین است. اما در نمونه های فضایی این تغییرات با سرعت بیشتری رخ می‌دهند. سلول‌ها در فضا، فعال‌تر از حالت عادی هستند و توانایی استراحت و بازیابی خود را از دست می دهند. محققان همچنین فعالیت بیشتری را در مناطقی از ژنوم انسان که به «ژنوم تاریک» مشهور است مشاهده کردند. دانشمندان می گویند که تنها می دانند که این مناطق با پاسخ‌های استرس و پیری مرتبط هستند و هنوز درک خوبی از آن ندارند.
تغییرات سلولی و پیری تسریع‌شده که در تحقیقات جدید مستند شده، نه تنها می‌تواند به محققان کمک کند تا از فضانوردانی که در فضا اقامت دارند بهتر محافظت کنند. بلکه فرآیند پیر شدن معمولی انسان ها را نیز متحول کرده و عمر انسان را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید:
