تاریخچه شب یلدا قدمتی بالغ بر هفت هزار سال دارد، به نامهایی همچون شب چله، خورشید شکست ناپذیر، و میلاد مهر نیز شناخته میشد. «چله» واژه‌ای فارسی است؛ این واژه از عدد ۴۰ گرفته شده که در فرهنگ ایرانی نماد کمال، تکامل و گذر زمان محسوب میشود. در گذشته ایرانیان این شب را در دامنه کوه‌های البرز سپری می‌کردند و تا دمیدن پرتو پگاه و زایش مجدد خورشید به انتظار می‌نشستند. در برخی از نیایشگاه‌های پیروان آیین مهر نیز در شب یلدا مراسم نیایش بر پا بود تا شکست اهریمن و پیروزی مهر را از خداوند طلب کنند.
یلدا در آیین مهر
در آیین مهر، آخرین شب پاییز به عنوان شب تولد خورشید به شمار می‌رود؛ زمانی که ایزد مهر درست در سیاهی شبی بلند و سرد، از غاری در کوه‌های البرز پدیدار میشود و خورشید نورافزا را به ارمغان می‌آورد. شب چله در واقع شب تولد و ظهور خورشید محسوب میشود. شب یلدا، تولد مهر یا میترا نیست؛ بلکه تولد خورشید است. مهر با خورشید تفاوت‌هایی دارد. در آذرماه سال ۱۴۰۱ در هفدهمین نشست کمیته پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس، شب یلدا به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران و افغانستان به ثبت جهانی رسید. نا گفته نماند که این شب در کشوری های دیگر هم به با مراسمی متنوع مربوط به خودشان تقدیر میشود.
جشن یلدا مشابه جشن‌های ایرانی، به صورت دورهمی و خانوادگی برگزار میشود که در این مراسم، سفره‌ای با خوراکی‌های ویژه به چشم می‌خورد. در بیشتر نواحی به این خوراکی‌ها «شب‌چَره» می‌گویند و اغلب از آجیل هفت مغز و هفت نوع میوه تشکیل میشود. با این حال، گاهی اوقات تعداد این خوراکی‌ها از هفت نوع بیشتر است و انواع شیرینی سنتی و غیرسنتی را نیز در بر می‌گیرد. امروز هم این شب، هنوز و همچنان، شب مهر است و دورهم نشینی و امید برای زندگی بهتربرای همه مردم دنیا می باشد.
بیشتر بخوانید:
