محققان موسسه‌ی کارولینسکا در استکهلم می‌گویند شواهد روشنی یافته‌اند که مغز انسان می‌تواند تا بزرگسالی به تولید سلول های جدید مغزی، نورون‌ها، ادامه دهد. موضوع توانایی یا عدم توانایی مغز بزرگسالان در تولید سلول های جدید دهه‌هاست که مورد بحث و جدل در محافل علمی بوده است.
نقش رشد نورون
این رشد نورون جدید یا «نوروژنز» در هیپوکامپ، بخش مهمی از مغز که در یادگیری، حافظه و احساسات نقش دارد، رخ می‌دهد. بر اساس بیانیه کارولینسکا، نتایج این تحقیق به بحث طولانی مدت در مورد اینکه آیا مغز انسان بالغ می‌تواند نورون‌های جدید تولید کند یا خیر، پایان می‌دهد. متخصصان دیگر نیز موافقند که این پژوهش، دلیل محکمی برای نوروژنز در سنین بزرگسال ارائه می‌دهد.
از دهه ۱۹۶۰، محققان می‌دانستند که موش‌ها و برخی از نخستی‌سانان غیرانسان در طول زندگی خود سلول‌های مغزی جدیدی را در بخش شکنج دندانه دار هیپوکامپ می‌سازند. اما گرفتن نمونه‌های بافت مغزی با کیفیت از انسان بالغ بسیار چالش‌برانگیز است. چرا که بافت انسانی از کالبدشکافی یا جراحی به دست می‌آید و مسائلی مانند اینکه چه زمانی در مواد نگهدارنده تثبیت شود یا از چه مواد شیمیایی برای نگهداری استفاده شود، ویا اینکه برش‌ها چقدر نازک باشند می‌توانند سلول‌های تازه متولد شده را پنهان کند. با استفاده از فناوری‌های جدید، تیم تحقیقاتی توانست تا بر این چالش ها غلبه کند.
تجزیه تحلیل سلول های هیپوکامپ
آنها بیش از ۴۰۰ هزار هسته مجزای گرفته شده از سلول‌های هیپوکامپ ۲۴ نفر را تجزیه و تحلیل کردند. علاوه بر این، مغز ۱۰ نفر دیگر را با استفاده از تکنیک‌های دیگر بررسی کردند. این مغزها متعلق به افراد ۰ تا ۷۸ ساله، شامل شش کودک و چهار نوجوان بودند. با استفاده از دو روش تصویربرداری پیشرفته، تیم تحقیقاتی محل سلول‌های جدید در بافت را نقشه‌برداری کرد. آنها گروه‌هایی از سلول‌های پیش‌ساز در حال تقسیم را دیدند که درست در کنار نورون‌های بالغ قرار داشتند. همانطور که انتظار می‌رفت، مغز کودکان سلول‌های مغزی جدید بیشتری نسبت به مغز نوجوانان یا بزرگسالان تولید کرد.
در همین حال، از هر ۱۴ مغز بزرگسال که با یک تکنیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، ۹ مغز نشانه‌هایی از نوروژنز نشان دادند. در حالی که از هر ۱۰ مغز بزرگسال که با تکنیک دوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، همگی سلول‌های جدید داشتند. مرحله بعد، محققان می‌توانند بررسی کنند که آیا مغز بزرگسالانی که سلول‌های جدید تولید کرده‌اند، این کار را در پاسخ به یک بیماری عصبی مانند آلزایمر انجام داده‌اند یا اینکه نوروژنز بزرگسالان نشانه‌ای از سلامت خوب مغز است.
اگرچه استراتژی‌های درمانی دقیق بیماری های عصبی مانند آلزایمر هنوز در دست تحقیق هستند، اما این واقعیت که مغز بزرگسالان می‌تواند نورون‌های جدید تولید کند، نحوه تفکر ما در مورد یادگیری مادام‌العمر، بهبودی از جراحت و آسیب و پتانسیل استفاده نشده از انعطاف‌پذیری مغزی را تغییر می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
